Trauma to wywodzące się z greki słowo, które oznacza ranę. W psychologii stosuje się je w odniesieniu do ran psychicznych, jakie wywołują niezwykle trudne, zwykle nagłe, gwałtowne doświadczenia. Nieprzepracowane traumy są jak blizny, które pozostają w psychice i kładą się cieniem na całe życie.
Jakie sytuacje wywołują traumę?
Terapię traum jako pierwsi zaproponowali twórcy psychoanalizy Zygmunt Freud i Josef Breuer. Podczas swoich sesji odtwarzali z pacjentami ich bolesne, często nieuświadomione traumy z dzieciństwa, np. molestowanie seksualne czy śmierć bliskiej osoby. Rozmowa o tych zdarzeniach i ponowne przeżywanie wypartych emocji miały służyć uwolnieniu się od nich (katharsis).
Pojęcie traumy nabrało nowego znaczenia w latach 80. ubiegłego wieku, kiedy opisano nową jednostkę chorobową – zespół stresu pourazowego. Zjawisko to obserwowano u weteranów wojennych. Stwierdzono więc, że traumę wywołuje zagrożenie życia (w wojnie, klęsce żywiołowej, ale też w wypadku komunikacyjnym) albo udział w dramatach innych ludzi.
Współcześnie psychologowie są zgodni, że zarówno śmierć towarzysza broni, gwałt, jak i trauma z dzieciństwa (leczenie szpitalne i związana z nim separacja od rodziców, ale też codzienność w rodzinie z problemem alkoholowym!) to przeżycia, które mogą u niektórych osób wywoływać identyczne objawy.
Jak trauma wpływa na zdrowie psychiczne?
Doświadczenie pracy z osobami uzależnionymi i leczenie nerwicy w Częstochowie w mojej pracowni terapeutycznej, pozwoliły mi przekonać się, że nie wszyscy ludzie, którzy mają za sobą skrajnie trudne doświadczenia, zmagają się ze skutkami traumy. Potrzeba życiowego dramatu, ale też określonych predyspozycji psychicznych, by zmagać się z takimi objawami, jak:
- obniżony nastrój,
- rozdrażnienie, napady agresji,
- problemy z koncentracją, pamięcią,
- bezsenność albo koszmary senne,
- poczucie nieustannego zagrożenia,
- natrętne myśli na temat przeżytego zdarzenia,
- częściowa lub całkowita jego niepamięć,
- unikanie sytuacji (miejsc, osób) kojarzących się z traumą,
- dolegliwości somatyczne, np. bóle głowy, częste drżenie kończyn.
Być może więc masz za sobą bardzo trudne przeżycia, ale niepotrzebne Ci wsparcie terapeuty. Jeśli jednak doświadczasz któregoś z wyżej opisanych objawów, zapraszam do mojej pracowni terapeutycznej!
Poznawczo-behawioralna terapia traum
Od czasów Freuda wzrosła świadomość na temat możliwych przyczyn traumy i jej rozległych konsekwencji, ale zmieniły się również poglądy na temat metod jej leczenia. Podejście psychoanalityczne nadal stosuje się w nurcie terapii psychodynamicznej. Niezwykle pomocna okazała się jednak także terapia poznawczo-behawioralna. W Częstochowie, gdzie prowadzę swoją praktykę, często mam okazję rozmawiać ze zmagającymi się ze skutkami traumy osobami, które nie chcą wracać do bolesnych wydarzeń z przeszłości, lecz po prostu lepiej się poczuć. Temu właśnie służy terapia poznawczo-behawioralna – on-line lub stacjonarnie mogę pomóc Ci zmienić sposób myślenia i naznaczone dawnym bólem schematy działania tak, byś mógł cieszyć się życiem.